De tak uit Bergen op Zoom

Deze familie Van Der Kuijl is een oude Bergse vissersfamilie. Tussen 1711 en 1792 leveren zij 43 keer een gezworene en 9 maal een deken aan het vissersgilde. Arnout van der Kuijl is in 1754, 1757 en 1760 deken van het schippersgilde. En in 1791 is Engel P. van der Kuijl deken van het schippersgilde.

Voor meer informatie zie de volgende link op Schepen & Schippers van Bergen-op-Zoom

De familie van der Kuijl waren schippers en vissers in de 17e en 18e eeuw. De “Bergesche anchovis” is door hun ontstaan.

Wat is nu weervisserij.

De techniek bestaat uit het aanbrengen van een fuik die bestaat uit een V-vormige constructie van in de bodem van een ondiep water geplaatste houten staken, die 4 à 5 meter lang zijn en weerhout genoemd worden. De twee armen worden de vleuken genoemd, en de gehele fuik een weer. De vleuken kunnen wel een kilometer lang zijn. De punt van de V ligt in het diepste punt van het water en wordt het fuikgat genoemd. Ondanks het feit dat de takken bij het begin van de fuik wel 10 cm uit elkaar staan zwemt de ansjovis niet tussen de takken door, daar de trillingen van deze takken de vis afschrikken.

De weervisserij wordt beoefend in wateren die bij eb gedeeltelijk droogvallen. Bij hoogwater zoekt de ansjovis het warmere (ondiepere) water op, om bij afgaand tij weer naar het diepere water terug te keren, dus de fuik in. Hier staan de weerhouten zeer dicht bij elkaar en de vis kan zich, ook als ze in paniek is, niet meer bevrijden uit de fuik.

De weer wordt opgebouwd (gestoken) vanaf februari en in september weer afgebroken. Het eigenlijke vangstseizoen loopt van eind april tot eind juli. De opbrengst van de – zeer arbeidsintensieve – weervisserij is zeer wisselvallig. Dit heeft te maken met de temperatuurverdeling in het water en met het gedrag van de ansjovis. De onvis, alle vis die geen ansjovis is, is dan een welkome bijverdienste. Hiertoe behoort haring, sprot, geep, makreel en pijlstaartrog.

Nog steeds wonen er mensen in Bergen op Zoom die van der Kuijl heten en tot deze familie behoren. Ook is er een gedeelte naar Yerseke en Vlissingen getrokken. Ook daar komt de naam nog voor.

Bijzonder genoeg om te vermelden is Dingenis Jacobus (Dennis) van der Kuijl is geboren op 09-03-1885 in Yerseke. Hij vertrok in 1910, nadat hij gescheiden was van zijn eerste vrouw als emigrant naar Noord Amerika. Hij vestigde zich in Grand Rapids Michigan, noemde zich Dennis en stichtte daar een familie. De naam werd veramerikaanst naar Vanderkuyl en verbasteringen van voornamen werden geïntroduceerd, want traditie is nu eenmaal traditie. Govert werd Howard, Digenis dus Dennis, Jan John en Marinus werd Maynard.

Ook het verhaal van Henri Jacobus Adriaan (Hans) van der Kuyl is vermeldenswaardig. In dit verhaal wordt zijn levensloop tijdens de oorlog als officier bij de Waffen-SS verteld. Interessant is dat zijn zus Margaretha Elisabeth Adrana (Daisy) aan de andere kant staat in de oorlog en een heel ander verhaal verteld.